Artikel

bomvol stress

“We zien een kind dat bomvol stress zit”

Robin laat thuis veel negatief gedrag zien

Op school was nooit iets leuk, hij kleineert z’n broertjes en gaat ze soms fysiek te lijf. Robin (11) zit bomvol stress, merkt zijn moeder Sanne. “We vragen ons af wat er onder ligt. En in hoeverre mag hij zich af reageren? Wanneer grijpen we in?”

“Robin is een leuk kind. Hij is erg gevoelig, gestructureerd, nieuwsgierig, sportief en creatief. 

Maar de laatste tijd laat hij thuis vooral heel negatief gedrag zien. Op school merken ze niets, alleen dat hij met twee hele grote ogen de hele dag alle informatie naar binnen zuigt. Hij staat altijd helemaal aan. Als onze jongens uit school komen, gaat het vaak al mis. De een doet de poort dicht voor de neus van de ander, wat uitloopt op een vechtpartij. Ze zijn dan woest en komen al schoppend en slaand binnen. Er is er altijd een die het onderspit delft, vaak de jongere broer. Als ik hem vraag hoe het op school was, krijg ik altijd een ongenuanceerd antwoord. Het was ‘verschrikkelijk’ of ‘stom’, maar waarom hij dat zo vindt, krijgen we er niet uit. Robin heeft ook vaak nergens zin in. Zodra hij iets moet, met name rondom huiswerk, geeft hij volop tegengas. Als hij bijvoorbeeld drie minuten naar z’n te leren woordjes heeft gekeken, smijt hij z’n boek door de kamer. ‘Ik kan het niet! Het wordt nooit wat!’, roept hij dan. Boos vertrekt hij naar boven, knallend met de deuren. We gingen met school in gesprek over zijn huiswerk en vonden daar een goede modus in. Dat probleem is dan opgelost, maar dan dient zich binnen een dag een ander probleem aan. Het lijkt wel of hij gewoon iets zoekt om z’n gramschap op te uiten.

Bomvol stress

We hebben het idee dat er iets met Robin is, maar kunnen niet ontdekken wat. We zien een kind dat bomvol stress zit en gunnen hem meer ontspannenheid. Zodat hij zich vrij voelt om uit zichzelf met vriendjes af te spreken en het leuk heeft met zijn broers. Want die krijgen ook vaak de volle laag. Vooral voor het broertje onder hem is het echt heftig. Als hij iets vertelt, zegt Robin bijvoorbeeld: ‘Dat kan niet! Jij liegt altijd’. En dan voegt hij er bijvoorbeeld nog aan toe dat z’n broertje veel te veel eet en veel te dik wordt. Hij krijgt veel negatiefs over zichzelf te horen en daar maken we ons ook zorgen om. Als we richting Robin aangeven dat hij zoiets niet mag zeggen, haalt hij z’n schouders op. Het kan hem niets schelen. Dat nonchalante vind ik misschien nog wel het ergste. De ene keer stuur ik Robin in zo’n situatie weg, de andere keer geef ik hem er goed van langs. Het werkt het beste om er met hem voor te gaan zitten, hem een knuffel te geven en te luisteren naar hoe hij zich voelt. Daar wordt hij meestal wel rustig van. Maar daar heb je zelf lang niet altijd de tijd of energie voor. Omdat ik me zorgen maak wat zijn negatieve gedrag met z’n broertjes doet, ontferm ik me vaak eerst over hen om te zien of het met hen goed gaat. Robin zegt dan: ‘Zie je wel, je vindt hen veel leuker!’. Het blijft dus erg complex.

Grens

We zijn echt zoekende om te ontdekken waar Robin’s gedrag vandaan komt. Het speelt al best lang, al is het wel met vlagen. Soms gaat het best goed, maar dan is het opeens weer mis. Mijn grootste vraag waar de grens ligt richting Robin. Hij moet ook z’n opgebouwde emoties kwijt kunnen. In hoeverre laat je hem z’n gang gaan en is het gedrag dat je voor lief moet nemen? En waar moeten we ingrijpen? En hoe je dat op zo’n manier dat hij zich wel gezien voelt, maar dat je ook recht doet aan hoe hij zich gedraagt richting de andere gezinsleden?”

Tips van Karel

Karel Post, Adventure Therapeut en oprichter van Outback Explorers, geeft tips. “Sanne probeerde al veel, maar het lijkt niet te helpen. In mijn ogen doet ze de goede dingen, maar het heeft niet het langdurige gewenste resultaat. Dat is moeilijk en vermoeiend.”

Stress afbouwen

“De stress bij Robin zit hoog maar de oorzaak is lastig te achterhalen. De moeilijkheid is dat je makkelijker in gesprek komt wanneer de stress laag is. Zoek dus een aantal activiteiten die de rust in zijn hoofd bevorderen. Bijvoorbeeld uit school eerst even alleen een luisterboek luisteren, een bal tegen de muur te schoppen en/of een Donald Duck te bekijken. Probeer of een cooling down van zo’n drie kwartier hem wat kan helpen.

Huiswerk
Het probleem lijkt dat Robin zich dieper van binnen niet prettig voelt. Daardoor kan hij andere onprettige dingen er niet meer bij hebben. Daardoor gooit Robin zijn huiswerk waarschijnlijk snel aan de kant. Huiswerk maken is voor veel jongens niet de favoriete bezigheid. Soms helpt het om te zeggen: ‘Ik zie dat je er helemaal geen zin in hebt. Rot voor je.’ Als Robin daar in mee kan komen, probeer je of je een laagje dieper kunt komen door te zeggen: ‘Het lijkt wel of je je helemaal niet zo blij voelt vandaag’. Misschien wil hij er dan meer over vertellen en leert hij zijn negatieve gevoelens onder woorden te brengen.
Je vertelt dat rustig blijven en Robin een knuffel geven hem rustig maakt. Die kant moet je op. Als hij vaak boos is, zit daaronder meestal teleursteling. Als je daar, al knuffelend, meer ruimte voor kunt maken, kan hij soms ook vertellen wat het is.

Grenzen stellen
Aan de andere kant heeft Robin grenzen nodig, zeker als hij geweld gebruikt met woorden of met daden. Uiteindelijk maakt dat hem ook rustiger. Blijf zelf kalm, maak oogcontact en geef aan dat je ziet dat hij boos is en dat je begrijpt dat hij soms een boze bui heeft. Maar dat je niet wilt dat hij op deze manier met de deuren slaat of tegen z’n broer tekeer gaat. Als hij iemand slaat en niet naar jou luistert, moet je zijn hand vastpakken. Laat hem weer los zodra hij ontspant. Geef hem dan daar een compliment over. Later, als Robin weer rustig is, moet je er altijd op terug komen. Begin te zeggen dat je van hem houdt en het daarom belangrijk vindt om samen verder te komen.”

Door: Karel Post; Tekst: Corina Schipaanboord